deniz gezmiş neden asıldı ne demek?
Deniz Gezmiş, Türkiye'de 12 Mart Muhtırası sonrası yaşanan siyasi ortamda, arkadaşları Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) üyesi olmak ve çeşitli silahlı eylemlere katılmak suçlamalarıyla yargılanmıştır.
- Suçlamalar ve Yargılama Süreci: Deniz Gezmiş ve arkadaşları, 16 Mart 1971'de dört Amerikalı askerin kaçırılması ve çeşitli banka soygunları gibi eylemlerle suçlanmışlardır. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No'lu Askeri Mahkemesi'nde yargılanmışlardır. Yargılama sürecinde, eylemlerinin siyasi amaçlı olduğu ve kişisel çıkar sağlamadıkları yönünde savunma yapmışlardır.
- İdam Kararı: Mahkeme, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ı, o dönemde yürürlükte olan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 146. maddesi uyarınca, "Anayasa'yı silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs" suçundan ölüm cezasına çarptırmıştır.
- TBMM Onayı ve İnfaz: Askeri mahkemenin verdiği idam kararı, TBMM'ye gönderilmiş ve yapılan oylama sonucunda idam kararları onaylanmıştır. Bu onay süreci, o dönemde büyük tartışmalara yol açmıştır. İdam kararları, 6 Mayıs 1972 tarihinde Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde infaz edilmiştir.
- Tartışmalar ve Miras: Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamları, Türkiye siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve günümüzde dahi tartışılmaya devam etmektedir. Bazı kesimler tarafından "devrimci" ve "kahraman" olarak görülürken, bazı kesimler tarafından ise "kanun kaçağı" ve "suçlu" olarak değerlendirilmektedirler.
Önemli Kavramlar: